ماجرا
خمسه نظامی.jpg
خمسه نظامی.jpg

خمسه نظامی

خمسه نظامی که در ادبیات فارسی شهرت بسیار دارد، پنج دفتر شعر را شامل می‌شود که نزدیک به سی‌سال سرایش آن به طول انجامیده است. مخزن الاسرار، خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، هفت‌پیکر و اسکندرنامه که شامل دو دفترجداگانه است. نخست شرفنامه که به نام ابوبکر سلجوقی سروده است. این دفتر در بحرسالم مخبون مقطوع و شامل 5136 بیت است. دیگری اقبال‌نامه که به نام مسعودبن ارسلان سلجوقی سروده ودر سال 599 پایان یافته است. این دفتردر بحر متقارب مثمن مقصور و شامل 3684 بیت است.

جمال‌الدین ابومحمّد الیاس بن یوسف بن زکی بن مؤیَّد، متخلص به نظامی و نامور حکیم نظامی (زاده ۵۳۵ هـ. ق در گنجه - درگذشته ۶۰۷–۶۱۲ هـ. ق) شاعر و داستان‌سرای ایرانی و پارسی‌گوی در سده ششم هجری (دوازدهم میلادی)، که به‌عنوان پیشوای داستان‌سرایی در ادب پارسی شناخته شده‌است. آرامگاه نظامی گنجوی، در حاشیه غربی شهر گنجه قرار دارد. نظامی در زمره گویندگان توانای شعر پارسی است، که نه‌تنها دارای روش و سبکی جداگانه است، بلکه تأثیر شیوه او بر شعر پارسی نیز در شاعرانِ پس از او آشکارا پیداست. نظامی از دانش‌های رایج روزگار خویش (علوم ادبی، نجوم، علوم اسلامی، فقه، کلام و زبان عرب) آگاهی گسترده‌ای داشته و این ویژگی از شعر او به روشنی دانسته می‌شود. روز ۲۱ اسفند در تقویم رسمی ایران روز بزرگداشت نظامی گنجوی است.